Sevgili okurlarım, kıymetli hemşehrilerim bu yazımda Alaplı ilçemizde çok da bilimsel tabanlı olarak tartışılmadığını gördüğüm, duygusallığın ön planda olduğu, tartışmaların ve itirazların ihanetle suçlandığı ahşap yat ve tekne yatırım çalışmalarına farklı bir yaklaşım sunmak ve konu ile ilgili olarak bizzat devletimiz tarafından 1970 yılında hazırlanıp Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay, Başbakan Süleyman Demirel ve Bakanların imzaları ile yayımlanan 18.09.1970 tarih ve 7/1265 sayılı Bakanlar Kurulu Kararname hakkında sizleri bilgilendirmek istiyorum.
Alaplı Osmanlı Devleti döneminde İstanbul’un hem odun kaynağı hem de Tersane-i Amire’nin gemi inşa ihtiyacı için önemli bir kereste temin merkezi olmuştur. Öyle ki Alaplı’nın Kılçak, Sabırlı, Bölücek, Sinekir (Çiçekli) gibi köyleri bu zanaatta ülke çapında ustalaşmış, Osmanlı Devleti Bolu Mutasarrıflığına gönderdiği pek çok resmi yazı ile Alaplılı gemi ustalarını Tersane-i amirede gemi yapım işlerinde çalışmak üzere zorunlu tutmuştur.[1] Bu süreç buharlı gemilerin Osmanlı donanmasına girene kadar sürmüş ancak sonraki Alaplılı gemi ustaları başta İstanbul olmak üzere Türkiye’nin değişik il ve ilçelerinde ata yadigârı bu mesleği icra etmeye devam etmişlerdir. Alaplı’da bu ata mesleğinin yaşatılması ve sektör olarak hizmet vermesi oldukça önemlidir.
Konu bu kadar eski ve önemliyken yapılması planlanan ahşap yat ve tekne imalathanelerinin kurulması düşünülen yer hakkında yukarıda tarih ve sayısını verdiğim Bakanlar Kurulu Kararnamesi’nin dikkate alınmasının elzem olduğunu düşünüyorum. Söz konusu kararname ile sınırları tespit edilen yeraltı su kuyuları Zonguldak Ereğli ve Alaplı Ovaları Yeraltı suyu İşletme Sahası olarak tespit edilmiştir. Bu kararnamenin bizim için önemli olan kısmı Alaplı olduğu için Alaplı’daki yeraltı suları ve sınırları olduğu için bu yazımda sadece Alaplı yeraltı sularının sınırlarını belirteceğim.[2]
Kararnamenin 1. Maddesinin B bendinde Alaplı Ovası yeraltı sularının sınırları şu şekilde belirtilmiştir:
Alaplı Ovası
Batıdan: Karadeniz ve Kıran Köyü’nün 100 metre doğusu
Güneyden: Sabırlı Köyü’nün 500 metre kuzeyi, Taşmanlı Köyü’nün 400 metre kuzeyi, Alaplı Bölücek Köyü’nün 100 metre güneyi
Doğudan: Çamlıbel Köyü, Durhanlı Köyü, Değirmenciler Köyü’nün 200 metre batısı ve 100 metre kuzeyi
Kuzeyden: Büyüktekke Köyü’nün 500 metre güneyi, Veyis Köyü’nün 100 metre batısı, Ulaşlı Köyü’nün 100 metre kuzeyi ile sınırlandırılmıştır.
İlgili kararnamenin 2. maddesinde yeraltı suları ile ilgili kanun ve tüzük gereği yeraltı su sahasında 10 metreden daha derin açılacak kuyuların izne tabi olduğu belirtilmiştir.
İlgili kararnamenin 3. maddesi sınırları tespit edilmiş yeraltı su sahalarının ve ovalarının denizden kaynaklanacak tuzlanma tehlikesine karşı tedbir alınmış ve sahilden çekilecek 100 metre şerit içinde 10 metreden daha derin kuyu açılması yasaklanmıştır.
Kararnamenin 4. maddesinin B bendinde Alaplı Ovası’ndan yılda tahmini 1 milyon metreküp yeraltı suyunun çekilebileceğini belirtilmiştir.
Velhasıl 1970 yılı ölçümlerine göre yılda tahmini 1 milyon metreküp yeralıtı suyunun çekilebileceği, 10 metreden fazla derinlikte kuyu açılmasının yasaklandığı, sınırları batıda Kıran Köyü, kuzeyde Büyütekke, Güneyde Bölücek, Sabırlı, doğuda Durhanlı ve Çamlıbel köylerini içine alan bir çember içinde Alaplı Ovasını oluşturan bir alan içine bugün sanayi tesisleri kurulmak istenmektedir.
Bu kararname bizlere Alaplı’da kurulabilecek sanayi tesislerinin sınırlarını da işaret etmektedir. Hiç kimse Alaplı’da iş ve istihdam sağlayacak girişimlere karşı değildir. Alaplı’ya yapılacak ya da yapılması planlanan yatırımlar için bu sınırlar dışındaki alanlar yatırım için planlanmalıdır.
Küresel ısınmanın etkilerinin dünyada fazlası ile etkisini hissettirdiği, ülkemizin ciddi kuraklık etkisinde olduğu bir dönemde su kaynaklarının hele ki içme su kaynakları önemi her geçen gün kendisini daha çok hissettirmektedir.
Sözlerimi meşhur bir Kızılderili atasözü ile bitirmek istiyorum:
²Son ırmak kuruduğunda, son ağaç yok olduğunda, son balık öldüğünde; beyaz adam paranın yenmeyen bir şey olduğunu anlayacak.”
[1] Konu ile ilgili olarak Alaplı Tarihi isimli kitabıma bkz.
[2] Cumhurbaşkanlığı Cumhuriyet Arşivi, 030.10.01.02.256.64.6
