Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ile Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde “Kamuda Tasarruf ve Verimlilik Paketi”ni kamuoyuyla paylaştı. Bakan Şimşek burada yaptığı konuşmada, en önemli önceliklerinin hayat pahalılığını bir sorun olmaktan çıkarmak ve enflasyonu tek hanelere indirmek olduğunu söyledi.
“Tedbirler, bütün kamuyu kapsayacak şekilde uygulanacaktır”
Şimşek, tasarruf paketinin geçmişteki uygulamalardan farklı kılan 3 tane husus olduğunu belirterek, “Birincisi Ortada Vadeli Programın özüne uygun olarak kamuda verimliliği arttırarak tasarrufu arttırmak istiyoruz. İkinci olarak da bu paketle birlikte çok güçlü bir izleme, denetleme, raporlama ve yaptırım modelini hayata geçiriyoruz. Son olarak da tedbirler bütün kamuyu kapsayacak şekilde uygulanacaktır. Yani merkezi ve mahalli idareler, kamu iktisadi teşebbüsleri, döner sermayeler, fonlar, bütün kamu bu tedbir paketinin kapsamındadır” açıklamasında bulundu
Mali disiplinin ülke için önemine de değinen Şimşek, mali disiplinin kalıcı fiyat istikrarı için önemli bir destek mekanizması ve önemli bir politika olarak gördüklerini aktardı. Şimşek, asıl amaçlarının ise mali disiplini sağlayarak ülkedeki dengeleri, ekonomik temellerini sağlamlaştırmak olduğunu kaydetti.
“8 öncelikli alanda tasarruf alanı”
Harcama tedbirlerinin üç temel ekseni olduğunu söyleyen Bakan Şimşek, bunların bir tanesinin kamuda tasarruf, diğerinin bütçede harcama disiplini, bir diğerinin ise kamu yatırımlarında verimlilik olduğunu söyledi. Kamu tasarruf alanlarına bakıldığında ise 8 öncelikli alanda yoğunlaşıldığını dile getiren Şimşek, “Burada taşıtlar, binalar, kamu istihdamı, idari yapılanmada etkinlik, yurtdışı geçici görevlendirme giderleri, enerji ve atık yönetimi, haberleşme giderleri, diğer cari harcamalar başlıkları altında bir yoğunlaşma var” diye konuştu.
“Taşıtların yaşı, kilometresi ve yıllık kullanımını izleyeceğiz ve verimli kullanımını sağlayacağız”
İlk başlıklarının kamuda taşıtlar konusu olduğunu söyleyen Şimşek, taşıt alanında Kamu Filo Yönetim Sistemi’yle kamuda taşıt sayısı ve kullanım standartlarını belirlediklerini ifade etti. Şimşek, “Bu alanda etkinliği arttırıyoruz. Bu sistem taşıt alma kullanım ve tasfiye süreçlerini bütüncül bir anlayışlar yürütmeyi sağlayacaktır. Plaka bazlı olarak satış envanterini ve taşıtlarla ilgili harcamaları takip edebileceğiz. Taşıtların yaşı kilometresi ve yıllık kullanımını izleyeceğiz ve verimli kullanımını sağlayacağız” şeklinde konuştu.
“Taşıtların ortak bir havuzda toplanarak kurumlar arası kullanılmasını hedefliyoruz”
Kurumların taşıt alanındaki tasarruflar çerçevesinde sisteme veri girişine başladığına da dikkati çeken Şimşek, “Bu sistem şu anda hayata geçmiş durumda, veri girişi de başlamış durumda. Bu sistemden hedefimiz ilerleyen aşamada taşıtların ortak bir havuzda toplanarak kurumlar arası kullanıma zemin hazırlanmasıdır. Biraz zaman alabilir ama buna ilişkin Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımızla çalışmamız devam ediyor” değerlendirmesinde bulundu.
“Yeni araç satın almayı ve kiralamayı 3 yıl süreyle durduruyoruz”
Kurumların yeni araç alma ve kiralamaları hakkında da düzenlemeler yaptıklarını dile getiren Şimşek, “Ambulans, savunma ve güvenlik gibi alanlarda zorunlu ihtiyaçlar hariç yeni araç satın almayı ve kiralamayı 3 yıl süreyle durduruyoruz. Mevcut kiralık taşıt sözleşmeleri de izin alınmadan yenilenmeyecek. Üçüncü olarak bütçe dışı kaynaklardan taşıt kullanımını da çok sıkı kurallara ve izne tabi tutuyoruz. Ayrıca kanunla izin verilenler haricinde yabancı menşeli araç kullanımını da sonlandırıyoruz. Dördüncü olarak ihtiyaç fazlası olan veya ekonomik ömrünü tamamlamış taşıtları tasfiye edeceğiz. Bunun için özelleştirme idaresini görevlendireceğiz. Son olarak savunma ve güvenlik hariç toplu taşıma olan yerlerde kamuda personel servisi hizmetini sözleşme bitiminde bitirmeyi hedefliyoruz” ifadelerine yer verdi.
“Yeni bina alımı ve yapımını 3 yıl süreyle durduruyoruz”
İkinci ana başlık olarak kamu binalarının kullanımı hakkında düzenleme yaptıklarını söyleyen Şimşek, “İlk olarak deprem riski olanlar hariç yeni bina alımı ve yapımını 3 yıl süreyle durduruyoruz. İkinci olarak, daha önce kamu binalarına kişi başı metrekare standardı getirilmişti. Bunun etkin bir şekilde uygulamasını sağlayacağız. Mevcut binaların da kurumlar arasında etkin bir şekilde kullanılmasını sağlayacağız. Üçüncü olarak yeni bina kiralanmasına izin vermeyeceğiz. Mevcut kiralamaları da peyderpey sonlandıracağız. Dördüncü olarak doğal afet ve güvenlik ilgili olanlar hariç yeni lojman ve sosyal tesis alımını yapımını ve kiralanmasını süresiz olarak kaldırıyoruz. Beşinci husus, savunma ve güvenlik hariç mevcut sosyal tesisleri ekonomiye kazandıracağız. Binalarla ilgili son husus ise lojman kiralarını ve sosyal tesis ücretlerini rayiç bedelleri dikkate alarak gözden geçireceğiz” açıklamasında bulundu.
“3 yıl boyunca emekli olanlar kadar yeni personel istihdamı sağlayacağız”
Kamu istihdamı alanında personel alımlarının da tasarruf tedbirleri çerçevesinde ele alındığını belirten Şimşek, “Kamu istihdamıyla ilgili birinci husus 3 yıl boyunca emekli olanlar kadar yeni personel istihdamı sağlayacağız. İkinci olarak açıktan atama izinleri bütçe kanununda net olarak belirlenecek. Üçüncü olarak destek personel sayısını zaman içerisinde, belli bir program dahilinde azaltmayı hedefliyoruz. Dördüncü olarak kamuda esnek ve uzaktan çalışma modellerini daha da geliştireceğiz. Son olarak kamu çalışanlarının aldığı yönetim kurulu ücretlerine de sınırlama getiriyoruz. Mevcut mevzuata göre kamuda çalışanlar sadece bir yerden yönetim kurulu ücreti alabiliyor. Burada bir değişikliğe gitmiyoruz. Yapılacak düzenlemeyle yönetim kurulu ücretlerine üst sınır getireceğiz” dedi.
“Kamuda yeni kurumlar kurulmasının önüne geçilecek”
İdari yapılanmada etkinliği esas alacak kapsamlı bir çalışmayı başlattıklarını vurgulayan Şimşek, kamuda yeni kurumlar kurulmasının önüne geçeceklerini, idareler arasındaki görev dağılımını gözden geçirerek mükerrer yapılanmaları önleyeceklerini kaydetti. Şimşek ayrıca bakanlıkların yurtdışı ve taşra teşkilatlarını faaliyet yoğunluklarını dikkate alarak gözden geçireceklerini aktardı.
Hizmet içi eğitimlerin kamu tesislerinde yapılacağını da söyleyen Şimşek, bu çerçevede yapılacak etkinliklerde otellerin kullanılmayacağını, sadece kamu tesislerinin kullanılacağını söyledi. Şimşek, yurtdışı geçici görevlendirmelerini sınırlandırdıklarını da belirterek, “Buna yönelik harcamalar başlangıç ödeneğini hiçbir şekilde aşmayacak. Bu çerçevede bu kaleme başka ödeneklerden aktarım yapılamayacak” dedi.
“Enerji verimliliği noktasında atacağımız ilave adımlarla tabii ki tasarrufa gitmeyi ümit ediyoruz”
Enerji ve atık yönetiminin de Türkiye için çok önemli bir alan olduğunu söyleyen Şimşek, “Enerjide dışa bağımlılığımızın ne kadar yüksek olduğu hepinizin malumu. Bu alanda verimliliği tabi ki önemsiyoruz. Kamuda enerji verimliliğini daha da arttıracağız. Önümüzdeki dönemde yenilenebilir enerji kaynaklarından, enerji verimliliği noktasında atacağımız ilave adımlarla tabi ki tasarrufa gitmeyi ümit ediyoruz” şeklinde konuştu.
“Elektronik yazışmaya geçişi tamamlayıp, elektronik tebligat sisteminin kullanımını yaygınlaştırıyoruz”
Kamuda haberleşme ve iletişim giderlerinde dijitalleşme yoluyla tasarrufa gideceklerini ifade eden Şimşek, “Elektronik yazışmaya geçişi tamamlayıp, elektronik tebligat sisteminin kullanımını yaygınlaştırıyoruz. Kurumsal arşivlerin elektronik ortama taşıyoruz. Yayın ve rapor ve benzeri tanıtım amaçlı dokümanları basmak yerine elektronik ortamda paylaşılmasını sağlayacağız” açıklamasında bulundu.
“Temsil ve tanıtma ödeneklerinden yüzde 25 kesinti yapılacak”
Şimşek, 2024 yılı temsil ve tanıtma ödeneklerinden yüzde 25 kesinti yapacaklarını söyleyerek, “Devam eden yıllarda bu kesintili ödeneği baz alacağız. Dolayısıyla bu süreklilik arz edecek bir kalem. İkinci olarak uluslararası toplantılar ve milli bayramlar hariç gezi, kokteyl, yemek ve benzeri faaliyetler düzenlenemeyecek. Üçüncü olarak kamu kurumlarının ajanda, takvim, plaket ve eşantiyon türü hediyeler vermesini yasaklıyoruz. Dördüncü olarak zorunlu haller hariç mobilya tefrişat ve ofis donanımı gibi demirbaş alımlarını 3 yıl süreyle durduruyoruz. Ayrıca makine ve teçhizatlar ekonomik ömrünü tamamlamadan elden çıkarılamayacak. Son olarak kamu alımlarının Devlet Malzeme Ofisi aracılığıyla yapılmasını esas hale getireceğiz” diye konuştu.
“Alım ödeneklerine yüzde 10, yatırım ödeneklerinde ise yüzde 15’lik bir kesintiye gidiyoruz”
Bütçede harcama disiplini oluşturacaklarını ve bunu sıkı bir şekilde denetleyeceklerini söyleyen Şimşek, “Bu sene için deprem ve sorunlu harcamalar hariç mal ve hizmet alım ödeneklerine yüzde 10, yatırım ödeneklerinde ise yüzde 15’lik bir kesintiye gidiyoruz. Bütçede harcama disiplini derken ayrıca birkaç hususun altını da çizmek istiyorum. Tek seferlik gelirlere dayalı kalıcı harcama programı yapılmayacak. Yatırım projeleri bütçe ödeneğine göre yürütülecek. Yani bu sene hiçbir bakanlık ödeneklerini aşamayacak. Çünkü biz kendilerine ilave ödeme yapmayacağız. İl özel idarelerine merkezi yönetim kapsamındaki yatırım ödemeleri hakediş karşılığında yapılacak. Şu anda başından itibaren bu aktarım oluyordu. Bunun yerine hakedişler geldikçe bu aktarımları yapacağız. Harcama disiplininde önem verdiğimiz diğer bir alan da harcamaların gözden geçirilmesidir. 2021 yılında bütçedeki bütün harcama alanlarını belirli bir öncelik dahilinde gözden geçireceğiz. Bu çerçevede önümüzdeki yıldan itibaren verimsiz olanları sonlandıracağız” dedi.
“Yatırım ödeneklerinde yapacağımız yüzde 15’lik kesintiyi öncelikli alanlara kanalize etmeyi hedefliyoruz”
Kamu yatırımlarında da önceliklendirmeye gidecekleri bilgisini veren Şimşek, “Yatırım ödeneklerinde yapacağımız yüzde 15’lik kesintiyi bu öncelikli alanlara kanalize etmeyi hedefliyoruz. Bu kapsamda fiziki ilerlemesi yüzde 75’in üzerinde olan yatırım projelerini, deprem riski nedeniyle gerekli olan yatırım projelerini, Kahramanmaraş ve Hatay depremleri sonrasında planlanan projeleri, tarımsal alan başta olmak üzere gıda arzını arttıracak projeler, yeşil ve dijital dönüşüm ile OSB liman- demiryolu bağlantılı projelerini önceliklendireceğiz. Çünkü bütün bu bahsettiğim alanlar enflasyonla mücadelede katkı sağlayacak, ülkemizin rekabet gücünü arttıracak, ülkemizde verimliliği arttıracak alanladır” ifadelerini kullandı. Şimşek, zorunlu haller dışında da kamu yatırımında yeni projeler almayacaklarını da belirtti.
“Tasarruf tedbirlerine aykırı durumlarda Cumhurbaşkanlığı tarafından yaptırım ve para cezası uygulanabilecek”
Şimşek, sadece tedbir almanın yetmediğini, bu tedbirleri sıkı bir şekilde denetlemelerini sağlayacak sistemin olması gerektiğini de vurgulayarak, “Bu noktada biz de bir sistem geliştirdik. Bu sistem kamu idarelerinin tasarruf tedbirlerine uyum noktasında veri girişi ve raporlama yapılmasını gerektiriyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı ise bu tedbirleri Bilgi Sistemi ve Kamu Filo Yönetim sistemleriyle bu süreci takip edecek. Burada tasarruf tedbirlerimize istisnasız tüm kamu idarelerimiz ve personelimiz uymak zorundadır. Tedbirlerin uygulanması ve harcamaların mevzuata uygunluğu Bakanlığımızca izlenip denetlenecek, Cumhurbaşkanlığımıza ve ilgili kurumlara raporlanacaktır. Burada bir hesap sorma ve yaptırım süreci de var. tasarruf genelgesi ve mali mevzuata aykırılık tespit edilirse Cumhurbaşkanlığımız ve ilgili idareler idari yaptırım ve para cezası uygulayabilecek” değerlendirmesinde bulundu.